Albert de Jong

Fragmenten uit mijn leven

Inleiding Rudolf de Jong 'Over mijn vader Albert Andries de Jong (1891-1970) en Nawoord Arthur Lehning 'In memoriam Albert de Jong'&

‘Ik zie mijn vader in de eerste plaats als een propagandist,
Een propagandist - niet voor een partij of een organisatie - maar voor een overtuiging, een idee. … Hij was socialist en propagandist in de ouderwetse zin van die woorden, dat wil zeggen, het vulde zijn gehele leven en dat met grote felheid.’

‘Hoewel de idee voor hem belangrijker was dan de organisatie, en hij zich als schrijver en spreker makkelijk los had kunnen maken van organisatorische rompslomp, heeft hij het tegenovergestelde  gedaan. Hij was een geboren organisatieman, met grote zin voor accuratesse en orde. Juist in dit opzicht heeft hij de bewegingen die hij toegedaan was grote diensten bewezen. … Proudhons woord “l’anarchie, c’est l’ordre” was hem op het lijf geschreven. … [en] hoewel hij Bakoenin als de grote voorganger van zijn syndicalistische opvatting zag, [paste] Proudhons conceptie van het anarchisme - met de gedachte van het vrije contract tussen vrije en gelijke individuen - meer bij zijn persoonlijkheid … dan Bakoenins sociale en spontane anarchisme.’

Rudolf de Jong, Over mijn vader Albert Andries de Jong (1891-1970).

‘Hij kwam uit een socialistisch arbeidersmilieu, zijn ouders waren vrijdenkers en aanhangers van Domela Nieuwenhuis; zijn vader werd bij de algemene werkstaking in 1903 ontslagen. Opgegroeid in dit milieu is hij geheel natuurlijk, ik zou willen zeggen vanzelf, tot een anarchistische wereldbeschouwing gekomen; niet als gevolg van een theoretisch gefundeerde overtuiging, maar vrijwel als iets aangeborens, iets vanzelfsprekends en harmonisch geïntegreerd in zijn persoonlijkheid en in zijn leven. Zo alleen kan, geloof ik, iets worden verklaard van de uitzonderlijke eenheid van zijn leven en van zijn
ideeën, en het heeft hem waarschijnlijk geen moeite gekost alles ondergeschikt te maken aan zijn ideeën, die hij met grote consequentie, zonder te transigeren, onbaatzuchtig, zonder enig materieel voordeel of persoonlijk belang een geheel leven heeft voorgestaan.
Op verschillende wijze, naar gelang van wisselende omstandigheden, heeft hij zijn ideeën naar voren gebracht, maar hij heeft ze nooit verloochend. Misschien met één uitzondering: het geheelonthoudersideaal
liet hij reeds vroeg varen en voor de rest van zijn leven
heeft hij intens genoten van het samenzijn bij een glas wijn.’
Arthur Lehning , In Memoriam Albert de Jong
 

Kelderuitgeverij

> fragment