Jacques J. Giele

Stakingen en vakbeweging 1878-1890

Artikelen van Jacques J. Giele deel VI

Jacques Giele beschrijft in dit deel de opkomst van de socialistische vakbeweging in Nederland: de ontstaansfase van het anarchisme, de sociaaldemocratie en de vakbeweging. Hij schetst de tradities van de ongeschoolde haven- en veenarbeiders, land- en industriearbeiders en grote delen van het lompenproletariaat met hun op onderlinge solidariteit gebaseerde acties. En daarnaast de traditie van de geschoolde werklieden als timmerlieden, typografen en meubelmakers met hun verenigings-organisaties: vlaggen, bestuurders, statuten en notulen. Toen na 1880 timmer- en broodfabrieken ontstonden en technologische vernieuwing begon in het drukkersvak, zoals de zetmachine verproletariseerden de werklieden. Aan de andere kant werden de ongeschoolde  arbeiders geconfron-teerd met schaalvergroting en beginnende mechanisering. Daardoor groeiden deze twee groepen naar elkaar toe. De activisten van de Sociaal-Democratische Bond hebben de samenwerking van deze groepen bevorderd. In de jaren van 1885 tot 1890 begonnen de beide groepen van de arbeiden-de klasse, de arbeiders en de werklieden, in grote acties en stakingen samen te werken: voor “het eerst is er sprake van een echte arbeidersbeweging in Nederland, waarbij alle lagen van de arbeidende klasse betrokken zijn”.
Naast een lang artikel over de opkomst van de vakbeweging zijn twee, niet eerder gepubliceerde, artikelen over stakingen in de Rotterdamse haven en de metaal opgenomen. Gieles aandacht voor de handelende mens blijkt onder meer uit de levensbeschrijving van de smid Willem Ansing, die zijn leven lang streed voor organisatie van de arbeiders.

Stakingen en vakbeweging 1878-1890 bevat de volgende artikelen:

Inleiding: Over organisaties en netwerken, Marten Buschman
Jacques Giele,
‘Socialisme en vakbeweging. De opkomst van socialistische vakorganisaties in Nederland (1878-1890) deel 1.
         Inleiding
1.      Fasen in de ontwikkeling van de arbeidersbeweging
2.      De strijd om de vakbeweging in Nederland (tot 1878)
3.      Op weg naar een socialistische vakbewegingspolitiek (1878-1885)
4.      De verhouding partij-vakbeweging (1885-1890)
5.      Landelijke vakbonden en plaatselijke verenigingen
6.      De vakbeweging als basis van de partij
7.      De reorganisatie van de SDB en haar nasleep
8.      De socialistische vakbeweging op de tweesprong
Jacques Giele, De stakingen in de jaren tachtig.*
         1882
         1883
         1884/1885
          1886/1887
          1888
          De stakingsgolf in de Venen 1889
Jacques Giele, De stakingsgolf van 1889. Havenarbeiders: de staking van 1889 en haar gevolgen.*
         1 Rotterdam
         2 Amsterdam
Jacques Giele, Metaalarbeiders: de staking in Rotterdam (1889).*
Jacques Giele, ‘Willem Ansing en de oprichting van de Sociaal-Demokratische Vereeniging in 1878.’
J. Giele, ‘Stam wilde Zeeuwen in binnenlanden van Brazilië.’
J. Giele, ‘De veerkracht van de mens. Op weg naar 1993.’

De met een * aangegeven artikelen zijn niet eerder gepubliceerd.

Kelderuitgeverij