Piet Honig

Herinneringen van een Rotterdams revolutionair

Honigs herinneringen geven een interessant inkijkje in de verhoudingen in het vroege Rotterdamse socialisme en in het anarchisme vanuit het standpunt van de werkman. De anarchistische beweging blijkt een netwerk van kameraadschap te zijn geweest. Dat is misschien ook de enige manier waarop een beweging van individualisten een beweging kan worden. Door haar egalitaire karakter had de beweging open deuren voor de kameraden. Spontane hulpvaardigheid overheerste, of het nu erom ging illegale literatuur naar Duitsland te brengen of om een grote reis te maken, telkens stonden kameraden klaar om te helpen. Doordat de anarchistische beweging een kameraden-netwerk was, kwamen er echter ook veel ruzies over allerlei persoonlijke aangelegenheden in voor. Dat is een kant van het anarchisme waar je minder over leest en waar ook Honig over zwijgt. Er bestonden verschillende netwerken naast elkaar met ook een zeker onderscheid naar stand. Honig laat zien dat er een heren- en een arbeidersanarchisme bestond: dat van Domela Nieuwenhuis, Alexander Cohen en in mindere mate Jean Grave enerzijds en dat van Van Ommeren, ‘Van Wal’ en ‘Brunett’ anderzijds. Deze ‘biografische schetsen’ geven ons dus een interessante kijk op het karakter van de anarchistische beweging zelf. Ze vertelt uit de eerste hand over het vroege Rotterdamse socialisme en over het Nederlandse en internationale anarchisme. Reden genoeg om de tekst uit te geven.

> fragment